GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI VQG XUÂN

Giáo dục môi trường là hoạt động nhằm giúp cho cộng đồng hiểu được bản chất của môi trường thiên nhiên để từ đó giúp con người có những hành vi đối xử “thân thiện” hơn đối với môi trường.

Vườn quốc gia (VQG) Xuân Sơn có tổng diện tích tự nhiên 15.048 ha nằm trên địa phận xã Xuân Sơn và một phần của các xã Xuân Đài, Kim Thượng, Tân Sơn, Đồng Sơn, Lai Đồng thuộc huyện Tân Sơn tỉnh Phú Thọ. Nằm ở điểm cuối của dãy Hoàng Liên Sơn,VQG Xuân Sơn là một trong những vùng có tính đa dạng sinh học cao nhất Việt Nam. VQG Xuân Sơn được tạo hoá, ban tặng nhiều cảnh sắc kỳ vĩ của thiên nhiên làm say đắm lòng người qua các hang động độc đáo, những núi đá thiên tạo cùng sự đa dạng về thực vật rừng từ cây thân thảo, dây leo cho đến những cây gỗ cao vút to lớn giống như một “ Thạch Lâm xanh”, một “Phong Nha Kẻ Bàng thứ hai” của Việt Nam. Sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên mang vẻ đẹp hoang sơ và giá trị văn hóa bản địa độc đáo, những năm qua, VQG Xuân Sơn luôn thu hút một số lượng lớn khách du lịch đến thăm quan và có xu hướng tăng theo từng năm. Đây cũng là đối tượng có thể ảnh hưởng đến tài nguyên rừng và môi trường (xả rác thải bừa bãi gây ô nhiễm môi trường,... ) nếu chúng ta không làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền.

Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường nói riêng và bảo vệ tài nguyên rừng nói chung, trong suốt quá trình 15 năm hình thành và phát triển Vườn quốc gia Xuân Sơn triển khai nhiều giải pháp thực hiện công tác giáo dục môi trường. Qua đó đã xác định được những đối tượng trong tâm để triển khai tuyên truyền và giáo dục là tầng lớp học sinh, khách tham quan du lịch và cộng đồng người dân sống trong vùng đệm của Vườn quốc gia. Từ đó, chủ động tuyên truyền trực tiếp cho khách tham quan du lịch thông qua việc, giám sát hoạt động, hướng dẫn, giới thiệu về giá trị tài nguyên và tuyên truyền qua các bảng nội qui, tờ rơi,... được đặt ở các điểm du lịch mà du khách đến tham quan.

Đối với cộng đồng người dân các thôn vùng đệm, Vườn quốc gia Xuân Sơn đã thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng 29 thôn trên địa bàn 6 xã vùng đệm Vườn, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Hằng năm, không ngừng đổi mới phương pháp, hình thức tuyên truyền phù hợp bằng cách lồng ghép các chương trình văn nghệ, tiểu phẩm hài kịch tạo không khí gần gũi, vui vẻ trong các buổi tuyên truyền, giúp công tác tuyên truyền, giáo dục môi trường hiệu quả hơn. Chỉ tính riêng năm 2017, Vườn quốc gia Xuân Sơn đã phối hợp với chính quyền địa phương các xã tổ chức 21 buổi hội thi diễn văn nghệ quần chúng với thông điệp “ Sống gần gũi với thiên nhiên” với hơn 3000 lượt người tham gia.

Đối với học sinh và khách tham quan du lịch : đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền, giáo dục môi trường cho các em học sinh, sinh viên, nếu các em có được ý thức bảo vệ môi trường thì chính các em sẽ là “hạt nhân” tạo ra sức lan tỏa rộng khắp cộng đồng. Chính vì vậy, giáo dục môi trường cho các em chính là giải pháp bảo vệ môi trường bền vững cho tương lai. Với tầm quan trọng đó, VQG Xuân Sơn đã phối hợp với các trường học trên địa bàn trong và ngoài huyện tổ chức các buổi tuyên truyền thông qua việc thăm quan bảo tàng thiên nhiên Vườn quốc gia Xuân Sơn, tổ chức cuộc thi vẽ tranh tìm hiểu về môi trường và các hoạt động dã ngoại thực tế…. Trong năm 2017, đã tổ chức tuyên truyền giáo dục môi trường cho 20 đoàn khách tham quan với hơn 600 lượt người; tuyên truyền cho 5 đoàn học sinh các trường tiều học với 300 lượt học sinh và kết hợp giáo dục thông qua hiện vật trong Bảo tàng thiên nhiên với tham quan thực tế. Qua đây, đã cung cấp cho các em những kiến thức, thông tin bổ ích về môi trường, giúp các em dần tích lũy, hình thành tình cảm yêu quý, tôn trọng, thân thiện với thiên nhiên, từ đó tạo ra những hành động tích cực hằng ngày đối với môi trường

Ảnh: Học sinh trường tiểu học Tân Phú – Huyện Tân Sơn tham gia hoạt động “giáo dục môi trường” tại Bảo tàng thiên nhiên VQG Xuân Sơn

Có thể khẳng định sau nhiều năm triển khai chương trình giáo dục môi trường nhận thức bảo vệ môi trường của cộng đồng dân cư, khách thăm quan đặc biệt là các em học sinh, sinh viên đã được nâng lên rõ rệt, họ có cách nhìn thiện cảm hơn đối với môi trường và có hành động có ích đối với tài nguyên môi trường, cộng đồng dân cư tự nguyên tham gia vào các hoạt động bảo tồn tài nguyên thiên nhiên tại địa phương; Trao đổi, chia sẽ kinh nghiệm giữa các cộng đồng với nhau. Những kinh nghiệm đó sẽ là cơ sở cho công tác giáo dục môi trường trong tương lai tại Vườn quốc gia Xuân Sơn được thực hiện tốt hơn.

Bài và ảnh: Nguyễn Văn Hùng – VQG Xuân Sơn