Vườn quốc gia Xuân Sơn và giải pháp để phòng ngừa nguy cơ cháy rừng

Bước vào mùa hanh khô, thời tiết diễn biến bất thường sẽ làm gia tăng nguy cơ cháy rừng, nhất là các khu vực trọng điểm. Do đó, để phòng ngừa, chủ động ứng phó với nguy cơ cháy, hạn chế thấp nhất số vụ và thiệt hại, bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có, Vườn quốc gia Xuân Sơn đã và đang phối hợp với Công an, Kiểm lâm, Chính quyền địa phương nơi có rừng thực hiện cấp bách nhiều giải pháp. Trong đó, chú trọng tăng cường lực lượng, phương tiện, vật tư thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR).

Tổng diện tích rừng và đất rừng giao Vườn quốc gia Xuân Sơn quản lý 15.048 ha, trong đó, có 3 loại rừng thứ sinh phục hồi sau nương rẫy là 531 ha; rừng tre nứa, trảng cỏ và cây bụi, cây gỗ rải rác thứ sinh là 303 ha (các kiểu rừng này thường vật liệu cháy lớn và độ ẩm của vật liệu cháy thấp). Để bảo vệ diện tích rừng, những năm qua, Vườn quốc gia Xuân Sơn phối hợp Công an huyện Tân Sơn, Hạt Kiểm lâm huyện Tân Sơn, Chính quyền địa phương 06 xã vùng đệm (Xuân Sơn, Xuân Đài, Kim Thượng, Tân Sơn, Lai Đồng, Đồng Sơn) có đất rừng thực hiện nhiều giải pháp để phòng ngừa nguy cơ cháy rừng. Vườn quốc gia Xuân Sơn (tham mưu chính là Phòng Quản lý rừng và Bảo tồn thiên nhiên) thường xuyên hướng dẫn trạm quản lý rừng địa bàn xây dựng, sửa đổi, bổ sung phương án PCCCR rừng theo quy định.

Trong năm 2023, trên Vườn không để xảy ra vụ cháy rừng nào. Tuy nhiên, vẫn có những điểm phát lửa trong rừng do người dân sinh sống sử dụng lửa và đốt thực bì để trồng cây nông lâm nghiệp tại các mảng nương canh tác lâu năm. Hiện tại, tổng diện tích rừng có nguy cơ gây cháy cao là 834 ha. Diện tích này là rừng thứ sinh, cây bụi, trảng cỏ, cây gỗ rải rác...tập trung chính tại địa bàn các trạm quản lý (Kim Thượng, Đồng Sơn, Xuân Đài, Tân Sơn và xóm Cỏi xã Xuân Sơn).

Mùa hanh khô, để phòng ngừa cháy rừng, Vườn quốc gia Xuân Sơn đưa ra các giải pháp về quản lý, bảo vệ rừng, PCCCR. Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng của Vườn thường xuyên bám sát địa bàn, nắm bắt thông tin kịp thời, kiểm tra thường xuyên đối với các khu rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất.

Bên cạnh đó, tích cực tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn thực hiện các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng, phát triển rừng đến nhân dân trên địa bàn và các tổ chức, cá nhân là chủ rừng; tổ chức ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định về bảo vệ rừng và PCCCR. Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng của Vườn thường xuyên tổ chức ca tuần tra, kiểm soát, phân công lực lượng ứng trực, sẵn sàng ứng phó với các tình huống trong mùa khô, theo các cấp dự báo cháy rừng. Cùng với đó, đơn vị cũng chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ rừng của tổ bảo vệ rừng cộng đồng, nhóm hộ, hộ gia đình được giao quản lý và sử dụng rừng. Đề nghị các tổ bảo vệ rừng cộng đồng, nhóm hộ và hộ gia đình bố trí lực lượng tuần tra, canh gác, kiểm soát chặt chẽ người vào những khu vực có nguy cơ cháy rừng cao. Hướng dẫn người dân dùng lửa trong rừng an toàn, nhất là việc dùng lửa xử lý thực bì sau khai thác để trồng rừng, khai thác mật ong; xây dựng những “đường băng trắng”, “đường băng xanh” chống cháy lan…

Vườn quốc gia Xuân Sơn thường xuyên triển khai các văn bản các cấp, các văn bản chỉ đạo xuống liên quan đến công tác quản lý bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng. Theo dõi thông tin cảnh báo cấp độ nguy cơ cháy rừng trên hệ thống thông tin cảnh báo sớm để kiểm tra, phát hiện điểm cháy; có phương án khống chế, dập tắt đám cháy trong thời gian ngắn nhất, không để xảy ra cháy lan, cháy lớn.

Cùng với các lực lượng, Công an huyện Tân Sơn và Hạt Kiêm lâm huyện Tân Sơn, Chính quyền địa phương chủ động xây dựng phương án; sẵn sàng phương tiện, lực lượng, trang thiết bị nghiệp vụ phối hợp với chính quyền địa phương nơi có đất rừng chủ động phương án hỗ trợ khi có cháy rừng xảy ra. Các vụ việc cháy có dấu hiệu bất thường, lực lượng Công an, Kiểm lâm, Chính quyền địa phương phối hợp với các đơn vị, chính quyền địa phương điều tra, xác minh làm rõ nguyên nhân gây ra cháy rừng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân dưới nhiều hình thức, để người dân đi rừng sử dụng lửa an toàn; tạm dừng các hoạt động xử lý thực bì bằng cách đốt lửa và những hành vi dùng lửa khác có nguy cơ gây cháy rừng trong những thời điểm cảnh báo mức độ cháy rừng cao. Bố trí lực lượng, phương tiện vật tư, kinh phí để thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”. Phân công lực lượng ứng trực 24/24 giờ trong suốt mùa khô; cử cán bộ chốt chặn, tuần tra, canh gác ở những khu vực rừng có nguy cơ cháy rừng cao. Kịp thời phát hiện điểm cháy, huy động lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, tổ bảo vệ rừng, nhóm và hộ gia đình tham gia khống chế và dập tắt cháy trong thời gian ngắn nhất, không để xảy ra cháy lớn.

Vườn quốc gia Xuân Sơn phối hợp với Công an huyện Tân Sơn, Hạt Kiểm lâm huyện Tân Sơn, Chính quyền địa phương nơi có rừng tăng cường quản lý nhà nước về PCCCR, yêu cầu các tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao, cho thuê rừng thực hiện nghiêm trách nhiệm về công tác bảo vệ và PCCCR…

Bài, ảnh: Trần Quang Thường